En bref
Leerplicht
Alle kinderen zijn leerplichtig vanaf het schooljaar dat begint in het kalenderjaar waarin ze vijf jaar oud worden. Vanaf dit moment moeten ze dus onderwijs volgen of naar een kleuterschool gaan.
De leerplicht stopt op de dag dat de scholier 18 jaar wordt. Scholieren die het voltijds middelbaar onderwijs hebben voltooid, zijn ook niet langer leerplichtig.
Taal van het onderwijs
In alle scholen binnen de Duitstalige Gemeenschap wordt les gegeven in het Duits. Uitzondering: er zijn afdelingen op de basisscholen waar het onderwijs in het Frans wordt gegeven, om zo de Franstalige minderheid te beschermen.
Frans geldt als eerste vreemde taal. In de Franstalige afdelingen van basisscholen geldt Duits als eerste vreemde taal.
Gratis toegang tot onderwijs
Artikel 24 § 3 van de Belgische Grondwet bepaalt dat de toegang tot het onderwijs tot aan het einde van de leerplicht gratis toegankelijk dient te zijn.
Vrije schoolkeuze
In België geldt vrijheid van schoolkeuze. De Duitstalige Gemeenschap maakt onderscheid tussen drie scholennetwerken:
- het vrije gesubsidieerde onderwijs (FSUW - freie subventionierte Unterrichtswesen);
- het officiële gesubsidieerde onderwijs (OSUW - offizielle subventionierte Unterrichtswesen);
- het gemeenschapsonderwijs (GUW - Gemeinschaftsunterrichtswesen)
Het parlement van de Duitstalige Gemeenschap stelt het wettelijk kader vast voor alle drie de scholennetwerken.
Scholen die worden aangemerkt als 'vrij gesubsidieerd onderwijs' zijn privéscholen die door organisaties of individuen worden aangestuurd en worden gesubsidieerd door de Duitstalige Gemeenschap. In het FSUW is er momenteel één schoolbestuur dat verantwoording draagt voor twee normale basisscholen, één speciale basisschool en vijf middelbare scholen.
De scholen van het officiële gesubsidieerde onderwijs zijn openbare scholen die normaliter worden aangestuurd door de gemeenten en worden gesubsidieerd door de Duitstalige Gemeenschap. Bij OSUW-basisscholen geldt dat de negen gemeenten van de Duitstalige Gemeenschap verantwoordelijk zijn. De overgrote meerderheid van de basisscholen in de Duitstalige Gemeenschap wordt aangestuurd door de lokale overheid.
De scholen die onder het gemeenschapsonderwijs vallen, zijn openbare scholen die door de Duitstalige Gemeenschap worden aangestuurd en hiervoor donaties ontvangen. Het GUW staat onder gezag van de Minister van Onderwijs van de Duitstalige Gemeenschap. Het GUW bestaat uit drie basisscholen, vier middelbare scholen en één school voor speciaal onderwijs, met drie basisschoolafdelingen en één middelbare afdeling.
Bovendien zijn er in de Duitstalige Gemeenschap twee centra voor deeltijdonderwijs en is het mogelijk om een duale mbo-opleiding en vakopleidingen te volgen bij een Centrum voor beroepsopleidingen en voortgezet onderwijs voor het (ZAWM - Zentrum für Aus- und Weiterbildung im Mittelstand).
Op grond van de in artikel 24 van de Belgische Grondwet omschreven vrijheid van onderwijs hebben ouders met schoolgaande kinderen het recht om te kiezen of ze hun kinderen op school of thuis les willen geven. Er gelden duidelijke richtlijnen voor de inschrijving en andere vereisten voor het thuisonderwijs. Tevens wordt het thuisonderwijs gecontroleerd door leerplichtambtenaren.